بیلداپ یا بازسازی دندان و تفاوت آن با روکش دندان

موارد زیادی وجود دارد که می تواند منجر به از دست دادن بخش های بزرگی از دندان شود، از جمله پوسیدگی، شکستگی، از بین رفتن پرکردگی و موارد دیگر. در بسیاری از موارد، از دست دادن قسمتی از دندان باعث می شود که دندانپزشک نیاز به برداشتن ساختار پوسیده و تمیز کردن دندان داشته باشد. با اینکه این درمان ممکن است منبع فوری عفونت و ناراحتی را از بین ببرد، نمی تواند از دندان در برابر عفونت، پوسیدگی یا آسیب بیشتر محافظت کند.

سلامت دهان و دندان نه تنها به جلوگیری از بروز عفونت و پوسیدگی و رفع آن در صورت وقوع بستگی دارد، بلکه به حفظ ساختار و عملکرد طبیعی دهان نیز وابسته است. در بسیاری از موارد، به‌ویژه جایی که آسیب یا پوسیدگی گسترده است، ترمیم معمولاً با قرار دادن روکش دندان انجام می‌شود که ابتدا با یک روش بیلداپ دندان و یا ساخت هسته دندانی آغاز می شود.

بیلداپ در دندانپزشکی چیست؟

روکش دندان بهترین راه حل برای بازیابی ساختار، عملکرد و راحتی دندانی است که به شدت آسیب دیده است، زیرا اساساً روی دندان را پوشانده و سطح جویدنی جایگزین را فراهم می کند.

البته، تاج دندان را نمی توان با موفقیت روی دندانی که بسیار ضعیف است و ساختار ناکافی دارد قرار داد. چنین دندانی نمی تواند حمایت کافی را فراهم کند و ممکن است باعث شود تاج به سرعت فرسوده شود و نیاز به تعویض مکرر داشته باشد. در اینصورت، دندانپزشک شما اقدام به ترمیم بیلداپ و یا بازسازی دندان می کند.

بیلداپ یک روش دندانپزشکی ترمیمی است که شامل جایگزینی ساختار دندان از دست رفته با مواد پرکننده مخصوص است تا بتواند با موفقیت از تاج دندان حمایت کند. پر کردن معمولا در دهان با کامپوزیت های همرنگ دندان تهیه می شود. در برخی موارد که ساختار دندان از دست رفته کاملاً گسترده است، ممکن است دندانپزشک برای کمک به حفظ پرکردگی کامپوزیت، نیاز به استفاده از پین‌ها یا پایه‌های نخی داشته باشد.

در طول فرآیند بیلداپ با کامپوزیت، دندانپزشک موارد زیر را انجام خواهد داد:

• در صورت لزوم بیمار را بیهوش می کند تا در طول عمل راحت باشد.
• محل انجام فرآیند را تا حد امکان تمیز نگه می دارد.
• اگر این کار قبلا انجام نشده باشد، تمام ساختار دندان بیمار را برمی دارد.
• سطح دندان را با مایع آنتی باکتریال تمیز می کند.
• در صورت نیاز برای کمک به پشتیبانی از پر کردن کامپوزیت، پین‌ها یا پایه‌های نخی قرار می دهد.
• ساختار دندان از دست رفته را با کمک کامپوزیت بازیابی می کند، سپس از یک نور کیورینگ برای سفت شدن این پرکننده استفاده می کند.
• پر کردگی کامپوزیت را در بالای دندان طوری شکل می دهد که برای حمایت از تاج دندان آماده شود.
• اگر بلافاصله روکش دندان قرار داده شود، دندانپزشک چسب دندانی را روی سطح دندان قرار می دهد و از نور کیورینگ برای سفت شدن آن استفاده می کند.

بیلداپ بهتر است یا روکش؟ تفاوت های روکش و بیلداپ دندان؟

بر خلاف روکش دندان که بافت دندانی باقیمانده به میزان بسیار زیادی (۱٫۵ تا ۲ میلیمتر دور تا دور دندان ) باید تراش بخورد ، در بیلداپ دندان ها تقریبا تمامی نسج باقیمانده ی دندانی حفظ می گردد و تراش تنها محدود به کوتاه کردن دیواره های ضعیف دندان است که سپس توسط ماده ی ترمیمی پوشش داده می شوند .

علاوه بر آن، دندان بیلداپ شده بر خلاف دندانی که روکش روی آن قرار می گیرد، قابلیت دید و دسترسی داشته و در صورت بروز پوسیدگی حتی جزئی و اندک ، قابل تشخیص هم به طور کلینیکی و هم از طریق رادیوگرافی است. بر خلاف پوسیدگی ایجاد شده در زیر روکش که متاسفانه بسیاری از اوقات نه در معاینه ی کلینیکی و نه در رادیوگرافی قابل تشخیص نیست.

مگر زمانی که پوسیدگی بسیار پیشرفت کرده و عمده ی نسوج دندان را از بین برده باشد. در حالیکه درمان غیر مستقیم با روکش بسته به نوع آن نیاز به ۲ تا ۴ جلسه زمان دارد، درمان مستقیم دندان ها با بیلداپ دندانی تنها در یک جلسه امکان پذیر است .

از چه موادی جهت بیلداپ دندان ها می توان استفاده کرد ؟

جهت بیلداپ دندان ها می توان از مواد ترمیمی آمالگام و کامپوزیت استفاده نمود. این دو ماده هر کدام در موارد خاصی مورد تجویز قرار میگیرند و نمی توان در مورد ارجحیت هر کدام از آنها نسبت به دیگری حکم قطعی صادر کرد. بیشترین سوالی که در مورد تفاوت این مواد وجود دارد، در مورد استحکام آنها و اختلاف عملکرد این دو ماده در مقاومت در برابر شکست است .

اگر دو ماده را در مکعب های جداگانه قرار داده و زیر دستگاهی قرار دهیم که تا زمان شکست، بر آنها فشار وارد کند، آمالگام استحکام فشاری بیشتری را نسبت به کامپوزیت نشان می دهد. ولی زمانی که این دو ماده در حفره ی دندانی قرار می گیرند، نمی توان به یقین گفت که هر دندانی که با آمالگام بازسازی شود لزوما مستحکم تر از دندانی است که با کامپوزیت ترمیم شده است.

نکته:

بر خلاف آمالگام، کامپوزیت دندان قابلیت باند شدن به بافت دندانی (مینا و عاج) را دارد و بسیاری از اوقات این مجموعه ی یکپارجه ی دندان و کامپوزیت در برابر نیروهای وارده عملکرد بهتری دارند.

برای بازسازی دندان ها با کامپوزیت به دلیل همین خاصیت باند شدن کامپوزیت به دندان، بافت باقیمانده ی دندانی تقریبا بدون هیچ تراش و تغییری آماده برای بازسازی است. اما آمالگام برای قرارگیری در حفره ی دندان به دلیل نداشتن قابلیت باند به دندان، نیاز به گیر مکانیکی و در نتیجه تراش از بافت دندان دارد.

امروزه تقاضا برای درمان های زیبایی باعث شده است که بیلداپ دندان ها با کامپوزیت در بسیاری موارد اولین گزینه باشد. کامپوزیت های نسل جدید علاوه بر تنوع رنگی زیاد که امکان بازسازی دندان را در لایه های مختلف و مشابه با رنگ دندان بوجود اورده است، با بهبود قابل توجه در استحکام فشاری و خمشی، عملکرد عالی آنها در نواحی تحت فشار را نیز باعث شده است و به طور کلی آنها را انتخابی بسیار مناسب جهت بیلداپ های دندانی چه از نظر زیبایی و جه از نظر عملکرد کرده است.

ماندگاری و دوام بیلداپ‌های دندانی چقدر است ؟

طول عمر بیلداپ‌های دندانی به چند عامل بستگی دارد:

• میزان بافت باقیمانده دندان
• موقعیت دندان در قوس فکی
• اکلوژن یا نحوه‌ی روی هم آمدن دندان‌ها که مشخص می‌کند چه میزان فشار بر روی دندان وارد می‌شود.
• میزان رعایت بهداشت دهان و دندان

با ملاحظه و مراقبت و رعایت بهداشت به شکل درست و منظم، بیلداپ‌ها می‌توانند طول عمری طولانی داشته باشند، با توجه به این مسئله که تمام بافت سالم دندان در بیلداپ نگهداری می‌شود.