ارتودنسی متحرک چیست؟ انواع ارتودنسی متحرک، مزایا و معایب آن

همانطور که می دانید ارتودنسی امروزه یک روش درمان قطعی برای رفع انواع ناهنجاری ‌های دندانی است. اما ارتودنسی دندان تنها به یک شیوه انجام نمی شود، بلکه انواع مختلفی دارد. تمامی روش ها در دو دسته ثابت و متحرک قرار می گیرند. در این مقاله تمرکز ما بر روی انواع ارتودنسی متحرک است که در ادامه آن ها را به طور کامل برای شما توضیح خواهیم داد.

✍? جدول دسترسی سریع به مهم ترین عناوین این مطلب

• ارتودنسی دندان ثابت
• ارتودنسی متحرک
• موارد استفاده از ارتودنسی متحرک
• مزایای ارتودنسی متحرک
• معایب ارتودنسی متحرک
• مراقبت های لازم حین استفاده از ارتودنسی متحرک

ارتودنسی دندان ثابت

ثابت بودن ارتودنسی به این معنا است که تا اتمام دوره‌ درمان نمی توان اجزای آن را از دندان جدا کرد. اما نحوه قرار گیری و جنس اجزا در هر کدام از روش ها متفاوت است. ارتودنسی ثابت شامل:

• ثابت فلزی
• ثابت سرامیکی
• دیمون
• لینگوال

ارتودنسی ثابت سرامیکی و فلزی هر دو از بریس‌ ها، یک حلقه فلزی (سیم ارتودنسی) و کش‌ های مخصوصی که در اعمال فشار دخیل هستند، تشکیل می شوند و تنها تفاوت در جنس آن ها در سرامیکی و فلزی بودن بریس‌ ها است.

در ارتودنسی دیمون که روشی نوین و متفاوت تر از باقی روش های ثابت است، با کمک بریس های خود تنظیم شونده کار درمان پیش برده می شود. جنس و شیوه اتصال بریس‌ها همانند شیوه ارتودنسی ثابت فلزی است.

اما ارتودنسی لینگوال یا پشت دندانی همانطور که از اسمش پیداست، همان بریس ها و سیم ارتودنسی در پشت دندان باعث رفع کجی دندان ها می شود.

ارتودنسی متحرک

متحرک بودن ارتودنسی به معنای این است که می توان هر زمان که نیاز بود آن را از دهان خارج کرد و دوباره در جای خود قرار داد. همانطور که پیش‌ تر گفتیم، بیشتر توجه ما بر ارتودنسی متحرک است تا شما بیشتر با آن آشنا شوید و اگر ارتودنتیستتان آن را به شما پیشنهاد کرده است بدانید که با چه روش سروکار دارید.

• پلاک نگهدارنده
• ایلاینرهای شفاف
• فانکشنال
• پلاک متحرک با فنرz

پلاک نگهدارنده

ریتینر یا نگهدارنده نوعی پلاک است که بعد از اتمام ارتودنسی ثابت و برداشته شدن بریس ها، به منظور تثبیت دندان ها و حفظ نتیجه درمان تا مدتی استفاده می شود.

الاینرهای شفاف

ارتودنسی اینویزیلاین یا نامرئی، پلاک های بی رنگ یا شفافی هستند که در درمان نامرتبی دندان ها بسیار موثر هستند. به دلیل شفاف بودن رنگ این پلاک، بیماری که از آن استفاده می کند می تواند با اعتماد به نفس کامل بی آنکه پلاک کوچک ترین جلب توجهی بکند در رویدادهای اجتماعی ظاهر شود.

 به علاوه سرعت بهبود ناهنجاری ها با کمک الاینرها بالاست و منجر به کوتاه شدن دوره درمان می شود. بعضی ها معتقدند که الاینرها بهترین روش ارتودنسی آن هم از نوع ارتودنسی متحرک هستند.

فانکشنال

یکی از جالب ترین روش های ارتودنسی متحرک این مورد است. پلاکی که در این روش به کار می رود باعث مرتب کردن دندان ها و قرار گرفتن فک‌ های بالا و پایین در موقعیت بهتری می شود.

در پلاک های متحرک  فانکشنال، پس از اینکه دهان قالب گیری شد و پلاک آماده استفاده شد، خود بیمار می تواند با استفاده از یک آچر مخصوص که خود متخصص ارتودنسی آن را به مراجعه کننده می دهد، پلاک را تنظیم کند. ممکن است تا رسیدن به نتیجه مطلوب چند بار پلاک را عوض و از نو قالب گیری انجام شود.

پلاک متحرک با فنر زد (Z)

این پلاک زمانی قابل استفاده است که یک یا چند تا از دندان های جلوی دهان، عقب تر از باقی دندان ها باشد و با کمک آن دندان های عقب به طرف جلو کشیده می شوند بدین ترتیب همه دندان ها هم ردیف می شوند.

موارد استفاده از ارتودنسی متحرک

 این نوع ارتودنسی در درمان ناهنجاری دندان و فک تا حدودی موثر است. این ناهنجاری ها شامل موارد زیر هستند:

• صاف کردن تاج دندان
• مرتب کردن بی نظمی جزئی دندان‌ ها با وارد کردن فشار آرام و جزئی به دندان‌ ها
• درمان کجی دندان، جلو بودن دندان‌ ها و فک

اما در بعضی موارد، ارتودنسی متحرک نمی تواند گزینه خوبی برای درمان باشد. برای مثال:

• نامرتبی های دندان و فک پایینی در صورتی که زیاد باشد نمی تواند با پلاک متحرک درمان شود.
• در صورت وجود فشردگی بیش از حد دندان ها اصلاح کامل دندان ها با این پلاک امکان پذیر نیست.
• بدنه دندان ها در ارتودنسی متحرک قابل جابجایی نیست و در مواقعی که برای رفع نامرتبی دندان ها نیاز به چرخش‌ های چندگانه باشد این پلاک ها نمی توانند موثر باشند.
• وجود ناهنجاری کراس بایت و اپن بایت هم باعث می شود استفاده از این نوع ارتودنسی بی تاثیر باشد.

مزایای ارتودنسی متحرک

• رعایت بهداشت دهان، دندان و پلاک متحرک در این روش بسیار آسان بوده و همین امر موجب می شود تا بیماری های لثه و دندان کمتر پیش بیاید.
• بیمار هر لحظه و در هر مکان که بخواهد و یا در صورت ضرورت، بریس های متحرک را می تواند از دهان خارج کرده و دوباره برگرداند.
• نیازی به مراجعه مداوم به مطب دندانپزشکی نیست زیرا خود بیمار می تواند به تنهایی آن را تنظیم کند.

معایب ارتودنسی متحرک

• پلاک متحرک می تواند بر روی تلفظ کلمات و حرف زدن تاثیر بگذارد و بیمار تا زمانی که پلاک در دهانش است نمی تواند به راحتی صحبت کند.
• فقط در صورتی که کجی دندان ها خفیف باشد می توان از پلاک متحرک استفاده کرد.
• امکان شکستگی پلاک وجود دارد پس نیاز به مراقبت ویژه دارد.

مراقبت های لازم حین استفاده از ارتودنسی متحرک

• بیمار باید به طور مرتب و حدودا ۲۲ ساعت در روز از پلاک استفاده کند و دردهای ناشی از اعمال فشار را تحمل کند تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کند.
• پلاک ها را روزی دوبار باید شست.
• باید از خوردن نوشیدنی های گازدار اجتناب کرد.
• زمان هایی که از پلاک استفاده می شود، بیمار نباید چیزی بخورد و در هر وعده غذایی باید آن را از دهان خارج کند.

یک‌ جمع بندی کلی

در ارتودنسی متحرک ناهنجاری های فکی را تا حدودی می توان درمان کرد. اما در صورتی که نامرتبی ها بیش از حد است، آنچنان تاثیری در اصلاح دندان ها ندارد. اگر ناهنجاری های جزئی دارید و نمی خواهید به طور دائم از بریس استفاده کنید، می توانید از ارتودنسی متحرک کمک بگیرید.